Stosunek banku do zagadnienia umów standardowych

Za smutkiem muszę zauważyć, że Bank posłużył się kłamstwem w twierdzeniu, że:

Wpis klauzuli do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów skutkuje w stosunku do przedsiębiorców tylko zakazem stosowania określonego postanowienia w umowach i wzorcach umów, tj. umieszczania ww. postanowienia w treści wzorców służących zawieraniu nowych umów z konsumentami.

Nie jest prawdą, że postanowienia nieuczciwe umieszczone w rejestrze UOKiK dotyczą tylko nowo zawieranych umów. Jest to kłamstwem.

Po pierwsze - Bank wydaje się udawać, że nie rozumie czym jest umowa standardowa nazywana także “wzorcem umowy”. 

Po drugie - należy nadmienić, że art.385¹ został dodany do Kodeksu cywilnego jako implementacja dyrektywy 93/13/Ewg, która w trzecim artykule rozjaśnia czym tak właściwie jest ten, tak niezrozumiały dla Banku, wzorzec umowy.

Artykuł 3

1. Warunki umowy, które nie były indywidualnie negocjowane, mogą być uznane za nieuczciwe, jeśli stoją w sprzeczności z wymogami dobrej wiary, powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy, praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta.

1. Warunki umowy zawsze zostaną uznane za niewynegocjowane indywidualnie, jeżeli zostały sporządzone wcześniej i konsument nie miał w związku z tym wpływu na ich treść, zwłaszcza jeśli zostały przedstawione konsumentowi w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej.

1. Fakt, że niektóre aspekty warunku lub jeden szczególny warunek były negocjowane indywidualnie, nie wyłącza stosowania niniejszego artykułu do pozostałej części umowy, jeżeli ogólna ocena umowy wskazuje na to, że została ona sporządzona w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej. (…)

Aby  uprzedzić zakusy Banku na tłumaczenie, że umowa standardowa to coś innego niż wzorzec umowy, zaznaczę, że nie warto tego robić. Może to podlegać pod art.286 Kodeksu karnego. Prawnikowi Banku, który nie może się z tym zgodzić i chciałby jednak zaryzykować, polecam uwadze wywody “Definicja terminu wzorzec umowy konsumenckiej” Rejdak (2005).

Po trzecie - zaznaczę także, że postanowienia wzorca umowy, czyli umowy standardowej w brzmieniu dyrektywy 93/13/Ewg, są elementami umowy narzuconymi przez przedsiębiorcę w obrocie masowym. 

Dotyczą więc przede wszystkim zawartych już umów (w tym Umowy), a nie tylko hipotetycznych nowych umów zawartych na bazie wzorca umowy, jak to błędnie podał Bank w omawianym akapicie.

Po czwarte - standardowymi postanowieniami umowy (tzw.wzorcem umowy), może być również zespół postanowień wprowadzonych do umowy lub nawet jedno takie postanowienie (Namysłowska, 2015).

Po piąte - postanowienie Umowy, narzucone przez przedsiębiorcę, nie podlegające negocjacjom, oraz stosowane przez Bank w obrocie masowym staje się postanowieniem standardowym umowy, zwanym w Polsce postanowieniem “wzorca umowy”. 

Jest to najwyraźniej obszar, którego Bank nie może lub udaje że nie może zrozumieć. Oto co pisze na ten temat Rejdak (2005): 

Kolejną kwestią, którą należy rozważyć, definiując pojęcie „wzorzec umowy”, jest problem określenia momentu, w którym postanowienie indywidualnej umowy przekształca się w postanowienie wzorca umowy. 

Nieznajomość prawa lub też nieumiejętność jego interpretacji, nie może być jednak dla Banku czynnikiem usprawiedliwiającym. Dura lex. Sed lex.

Po szóste - należy stwierdzić, że określenie o zakazie stosowania we “wzorcach umów” jest niebywałe i sprzeczne z prawem. Zaznaczę, że ocena nieuczciwości klauzul dokonywana jest w kontekście otoczenia postanowienia. Nie ma więc sensu “zakaz stosowania go w innych wzorcach umów”, ponieważ przedsiębiorca może zastosować klauzule uznaną za niedozwoloną w kontekście innych postanowień standardowych, gdzie może spełniać wymogi uczciwości. Dla przykładu pozycja Rejestru UOKiK 134: 

Gwarancją nie są objęte (...)  wady widoczne w chwili sprzedaży.

jest nieuczciwa w umowie sprzedaży sklepu oferującego nowy sprzęt, ale może być jak najbardziej uczciwą w sprzedaży lombardowej, gdzie z założenia sprzedaje się sprzęt “z drugiej ręki”.