Podstawy prawne umowy kredytu

Umowa kredytu nie jest oderwana, jak twierdzą niektórzy, od rzeczywistości cywilistycznej, będąc tworem prawnym znajdującym się w Prawie bankowym. Jest wręcz przeciwnie, umowa kredytu jest ściśle osadzona w podstawowych prawach księgi zobowiązań. Związek umowy kredytu z podstawami Kodeksu cywilnego wynika bezpośrednio z rozwoju historycznego tej instytucji prawnej. 

Po pierwsze - w ramach umowy kredytu Bank dostarcza uczestnikom rynku narzędzia “kredytu kupieckiego”, które nie jest możliwym do zaoferowania przez sprzedającego z uwagi na jego ograniczenia. Z drugiej strony kupujący, bez pośrednictwa banku, nie mógłby zrealizować zakupu. W tej sytuacji Bank, w ramach umowy kredytu, korzystając z dostępnych mu pieniędzy, lub też z nadanej mu przez Państwo możliwości kreacji pieniądza, zwalnia kupującego z wierzytelności względem sprzedającego przedmiot określony jako cel umowy kredytowej. 

Po drugie - Bank, po podpisaniu umowy kredytowej, staje się dłużnikiem swego klienta, zobowiązując się do wykonania określonych dyspozycji w ramach umówionej kwoty kredytu i celu określonego w umowie kredytu.

Po trzecie - dyspozycja wydana bankowi mająca na celu zapłatę za kupowane mieszkanie, powoduje zwolnienie banku z ciążącego na nim długu przy jednoczesnym zwolnieniu z długu kupującego mieszkanie względem sprzedawcy. Zachodzi tutaj działanie banku na rzecz osoby trzeciej na podstawie art.393 k.c. Przedstawiony cywilistyczny mechanizm działania kredytu bankowego można także wyjaśnić przy pomocy art.921-1 - 921-5 k.c. stosując przekaz w kredyt. 

Po czwarte - w wyniku tej operacji, Bank nabiera prawa regresowego do odzyskania zapłaconej kwoty, na podstawie art.376. 

Po piąte -  w celu uzyskania należnego mu zarobku oraz zniwelowania naturalnej utraty wartości przez pieniądz, Bank ma prawo pobierać odsetki. Tak stanowi Prawo bankowe. Potwierdzenie tego faktu znajduje się także w literalnym brzmieniu art.69 Prawa bankowego.

1. Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Po szóste - świadczenie zwrotne wynikające z regresu bezwzględnie podlega pod zasadę nominalizmu. Bank nie prawa tutaj modyfikować kwoty dłużnej. Z uwagi na naturę kredytu, skutkującą świadczeniem regresowym, a także brzemienia art.69 p.b., Bank nie ma prawa modyfikować w żaden sposób dłużnej sumy pieniężnej, wynikającej z kwoty wykorzystanego kredytu.

Po siódme  - nienaruszalność sumy dłużnej jest znana z prawa wekslowego.